Więzi małżeńskie

Bociany najczęściej przystępują do lęgów po raz pierwszy w 4 lub 5 roku życia, choć są obserwacje nawet dwuletnich ptaków, które już uczestniczyły w rozrodzie. Ptaki młode mogą równie dobrze tworzyć pary między sobą lub skojarzyć się ze starszym, doświadczonym partnerem. Długowieczność tych ptaków powoduje, że niektóre nawet dwudziestokrotnie podejmują wysiłek wychowania kolejnych lęgów. Czy zawsze z tym samym partnerem? Chyba na żaden temat nie panuje tyle utrwalonych, fałszywych przekonań, co na temat więzi i trwałości par bocianich. Nic dziwnego, bo już Falimirz i Wodzicki przytaczali ówczesne poglądy, które parom bocianów przypisywały te same zasady, jakie obowiązują w małżeństwach ludzi. Musiało upłynąć sporo czasu i trzeba było dopiero wprowadzić metody identyfikacji ptaków poprzez odczytywanie z odległości kilkudziesięciu metrów numerów obrączek, by ten wyidealizowany obraz uległ kompletnej zmianie. Okazało się, że pary ptaków łączą się tylko na czas lęgów, a w okresie wędrówek i na zimowiskach żyją oddzielnie. Natomiast czynnikiem łączącym rodzicielską parę jest gniazdo, a w późniejszym czasie lęg i młode, których rodzice bronią i opiekują się nimi, aż do osiągnięcia przez nie samodzielności. Łączenie się w pary u bocianów nie jest poprzedzone zalotami czy tokami, partner siadający na gnieździe zbliża się do drugiego ptaka, następuje ceremonia powitalna, jaka wielokrotnie jest powtarzana w całym sezonie lęgowym i najczęściej tego samego lub następnego dnia dochodzi do kopulacji. Może się to wydawać mało romantyczne, ale w przyrodzie zastosowanie znajdują rozwiązania najbardziej odpowiednie dla gatunku i w tym przypadku także musimy się z tym pogodzić. Późny przylot z zimowisk, długo trwające zabiegi związane z wyprowadzaniem lęgu nie sprzyjają „marnowaniu czasu” na wielodniowe toki i skomplikowany rytuał wyboru partnera.

(tekst Z. Jakubiec)

• Składanie i wysiadywanie jaj
• Zajmowanie i budowa gniazda
• Gdzie osiedlają się ptaki młode?
• Więzi małżeńskie
• Walki o gniazda

• Powracanie do tego samego gniazda
• Obowiązki rodzicielskie
• Zniesienia
• Wychów młodych
• Jak wykarmić głodną gromadkę?
• Co by tu zjeść?
• Jak upolować smaczny kąsek?
• Ulubione żerowiska
• Jak daleko do nakrytego stołu?
• Tragedie rodzinne
• Lata dobre i złe efekty lęgów
• Przylot (pierwszego i drugiego ptaka z pary)
• Składanie i wysiadywanie jaj
• Wychów młodych i wyloty z gniazd
• Odlot (ptaków młodych i dorosłych)
• Wędrówki i zimowanie
• Lot bociani
• Trasy wędrówek Europa – Afryka
• Wędrówka wiosenna
• Wędrówka jesienna
• Sukcesy i dramaty
• Obrączkowanie i radiotelemetria satelitarna
• Długość życia
• Zimowiska i zimowanie
• Przypadki zimowania w Polsce
• Walki bocianie o gniazdo w Ustroniu
• Sześcioraczki w bocianich gniazdach
• Sejmiki bocianie rozpoczęte
• Dzicy lokatorzy w gniazdach bocianich
• Trudy bocianiej podróży do Afryki
• Dlaczego bociany odlatują do Afryki?