Bocian i człowiek, czyli nasz powszechnie lubiany sąsiad

Osiedlanie się w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka jakiegokolwiek gatunku ptaka powoduje, że ludzie obserwując z bliska zachowanie i zwyczaje ptaków poznają je, a swój stosunek emocjonalny wyrażają przypisując im ludzkie cechy, które jednak najczęściej niewiele mają wspólnego z rzeczywistością. Mamy więc srokę – złodziejkę, sprytnego wróbla, głupią gęś, mądrą sowę i kilka innych określeń. Bocian był symbolem trwałości związków małżeńskich i troskliwości w wychowaniu potomstwa. Oczywiście przypisane cechy określały pozytywny lub negatywny stosunek do ptaka i tu nasz bociek był oceniany pozytywnie. Ludzi od początku zapewne interesowała możliwość obserwowania z bliska życia bocianiej rodziny i szybko zaczęli darzyć go sympatią. Już Długosz w Kronikach pisze, że gospodarze z podkrakowskich wsi przetrzymywali przez zimę w kurnikach bociany, które nie odleciały na zimę. Inną przyczyną sympatii było uznanie pożyteczności tego ptaka, co stwierdzał każdy oracz lub kosiarz. Mateusz Cygański w XVI w. pisze „jadowite, sprośne trawi robaki”. W ciągu wielowiekowego sąsiedztwa powstało szereg wierzeń, przysłów i mitów, co jest tematem następnego rozdziału. 

(tekst Z. Jakubiec)