Dbajmy o bociany, czyli bocianie problemy i ochrona bocianów

Zarówno Janota jak i Wodzicki, ponad 100 lat temu, obserwując przekształcenia środowiska w Europie, wyrażali obawy o los bociana i postulowali potrzebę jego ochrony. Wodzicki już wtedy bardzo krytycznie oceniał szanse przetrwania tego gatunku na zachodzie Europy. I chociaż w tym czasie jego przewidywania wydawały się nieprawdopodobne, to dziś niestety możemy tylko doceniać jego intuicję i przyznawać mu rację.

W ciągu ostatnich 100 lat bocian niemal zupełnie wyginął na ogromnych obszarach Francji, Niemiec, Szwajcarii, krajów Beneluksu i Skandynawii. Przytoczę tu tylko przykład Szlezwik-Holsztynu, niegdyś jednego z najbogatszych w bociany rejonów Europy: w 1819 r. zoolog niemiecki Neumann pisał, że w zachodniej części tego Landu „nie widział prawie żadnego domu ani gospodarstwa, gdzie by nie było gniazda bocianiego”; w 1934 r. stan oszacowano na 1776 par; w 1974 r. na 472 pary; a w 1994 r. było już tylko 239 par. Podjęte ogromnym wysiłkiem i bardzo kosztowne programy przywrócenia tego ptaka niektórym terenom przynoszą umiarkowane wyniki. Obserwując te zabiegi i coraz większą wrażliwość ludzi na problemy ochrony przyrody można przypuszczać, że bocian jako ptak powszechnie lubiany będzie dalej gnieździł się w wielu rejonach zachodniej części Europy, jednak jego liczebność nie wróci nawet do tego stanu, jaki dziś jeszcze mamy w Polsce. 

(tekst Z. Jakubiec)